Adaptief hoofdkantoor, mede dankzij grote overspanningen van prefab vloeren
Foto: Jannes Linders - Benthem Crouwel Architects
De keuze voor flexibele indeelbaarheid maakt een gebouw adaptief en levensloopbestendig. Zo ook het nieuwe ING-hoofdkantoor ‘Cedar’ in Amsterdam-Zuidoost, dat dankzij prefab betonnen vloersystemen met grote overspanningen in de toekomst makkelijk aanpasbaar is.
Cedar is een uitermate duurzaam gebouw, transparant en toegankelijk, met veel groen eromheen, dat bijdraagt aan de inpassing in de omgeving. Het nieuwe ING hoofdkantoor is een ontwerp van Benthem Crouwel Architects, in samenwerking met HofmanDujardin, dat verantwoordelijk was voor het interieur. Flexibiliteit en duurzaamheid speelden een belangrijke rol in het ontwerp voor de nieuwbouw, waarmee een BREEAM Outstanding score werd behaald.
Levensloopbestendigheid krijgt een steeds nadrukkelijkere rol in het ontwerpproces. “Waardebehoud van een gebouw is belangrijk voor investeerders. Door het gebouw zo te ontwerpen dat het in de toekomst ook een andere functie kan vervullen, behoudt het zijn waarde. Daarmee wordt voorkomen dat men over twintig of dertig jaar teveel moet afschrijven op het gebouw,” aldus Pascal Cornips, architect en partner van Benthem Crouwel Architects.
Om een flexibele indeling van het gebouw te garanderen, is gekozen voor grote vrije vloeroverspanningen en vrije vloeren. De vloeren hebben een overspanning van ruim zestien meter, met uitschieters tot zeventien meter. Geen uitzonderlijke lengtes; steeds vaker worden dergelijke vloeren voor kantoorgebouwen gebruikt. De keuze voor flexibele indeelbaarheid maakt het gebouw adaptief en levensloopbestendig. Kantoorruimtes kunnen makkelijk worden verkleind of vergroot. “Bij het ontwerp hebben we uitdrukkelijk nagedacht over toekomstig gebruik van het gebouw. In principe heeft het gebouw een kantoorfunctie, maar zonder al te veel ingrepen kan het in de toekomst ook worden omgevormd tot bijvoorbeeld woningen.” Het meest duurzaam is het namelijk om het gebouw en de draagstructuur lang te laten staan. Technisch gezien gaan de vloeren en betonnen kolommen en balken gemakkelijk meer dan honderd jaar mee.
Het nieuwe kantoorgebouw heeft een oppervlakte van 39.000 m2. Het bestaat uit twee gebouwdelen met een atrium, elk vijf verdiepingen hoog. De delen zijn met elkaar verbonden door middel van een glazen voetburg. Het gebouw, interieur en de buitenruimte zijn zo ontworpen dat ze gastvrijheid moeten uitstralen. Glas heeft de hoofdrol. Daarmee moeten de nieuwe kernwaarden van financiële instellingen worden onderstreept. In plaats van veiligheid en macht, kiest men voor een uitstraling van transparantie, verbondenheid en samenwerking. Cedar maakt deel uit van het Cumulus Park in Zuidoost, een door ING geïnitieerd innovatiedistrict waar de gemeente Amsterdam, de Hogeschool van Amsterdam en het ROC van Amsterdam en ING samenwerken in creatieve collaboraties tussen ondernemers, wetenschappers, studenten, (middelgrote) bedrijven en onderzoekers.
Door het nieuwe hoofdkantoor naar de rand van te perceel te schuiven, is een grote groene zone voor het gebouw ontstaan. Deze stadstuin is ontworpen door Karres en Brands landschapsarchitecten. Met de keuze voor een toegankelijke stadstuin wordt gebroken met de traditie van de utiliteitsbouw in Zuidoost. “Het nieuwe hoofdkantoor is een belangrijke aanvulling voor het gebied. Het is een eerste stap in het vergroenen van het gebied. Het maakt de, voorheen monotone, omgeving aantrekkelijker voor bewoners, werknemers, bezoekers en toekomstige investeerders.”
Het ING kantoor heeft de BREEAM-score ‘Outstanding’, de hoogst mogelijke beoordeling en blinkt onder andere uit in de duurzaamheidscategorie gezondheid. Cedar is het eerste gebouw in Amsterdam-Zuidoost met dit certificaat. Deze beoordeling heeft het gebouw onder meer te danken aan een uitstekende gebouwisolatie; 30.000 m2 aan zonnepanelen (waarmee het energiepositief is); het toepassen van ruim 30% secundaire grondstoffen (waaronder betongranulaat) en cementen met lage milieu-impact in de ruim 43.000m2 aan betonnen vloerplaten en het gebruik van slimme technologie. Het gebouw wordt gekoeld met behulp van oppervlaktewater afkomstig uit de nabijgelegen Ouderkerker- en Gaasperplas.
Bron: Betonhuis Constructief Prefab, kennispartner van PREFAB 2021.