Transformatie van gevangenis tot wooncomplex
Gevangeniscomplex Noordsingel in Rotterdam transformeert tot een nieuwe stukje stad met plek voor wonen, werken en ontspanning. De tralies maken plaats voor prefab puien.
Tuin van Noord is een ontwikkeling van HD Groep, naar een stedenbouwkundig masterplan van Wessel de Jonge en landschapsinrichting door Quadrat. Het is de transformatie van een gesloten en sobere omgeving, waar men niet vrijwillig verblijft, naar een open, groene en uitnodigende Tuin van Noord die mensen met elkaar verbindt. Binnen het plangebied ligt een aantal historische, justitiële gebouwen, zoals het gevangeniscomplex uit 1872, het uit 1899 daterende Gerechtsgebouw en het Notarieel Archief. De laatste twee zijn Rijksmonumenten. De Rijksmonumenten en panden met een beschermd stadsgezicht behouden met zorg hun uiterlijk. Andere gebouwdelen worden gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Dat alles in een openbaar toegankelijke parkomgeving.
Zo wordt de voormalige achthoekige kapel door BIK bouw getransformeerd tot acht bijzondere woningen. De kapel heeft een effectieve hoogte van circa 11 meter voordat de fraaie houten kapconstructie begint, waar ook nog het markante torentje bovenop staat. De architecten hebben een plattegrond ontworpen met zeven taartpuntvormige woningen met vier woonlage. Zo hebben de bewoners plezier van de begane grond, de hoge kerkramen én de kapconstructie. In de punt van de taartpunt zijn zaken als berging, spiltrap en badkamer zijn gesitueerd. Daarmee blijft een mooie ruimte over voor respectievelijk woonkeuken en toilet (begane grond), woonkamer (eerste verdieping), slaapkamer (tweede verdieping) en extra ruimte met badkamer (derde verdieping). Om de hoge kerkramen volledig te benutten is er aan de voorgevel een vide gerealiseerd, zodat de bewoners ook meer hoogte ervaren. Op de begane grond zijn grote prefab raamportalen ingebracht voor de verbinding met de tuin en in het dak zitten ramen voor licht in de hoogste bouwlaag. Eén woning zit in het entreegebouw waar onder andere het orgel heeft gestaan en deze heeft een afwijkende plattegrond.
Bij de inbouw is bewust voor veel staal gekozen omdat dit een robuust, eenvoudig en aansprekend materiaal in zo’n gebouw is. Bovendien verwijst het naar de vele tralies en celdeuren. Stalen portalen voor de puien op de begane grond brengen licht in de woningen en de extra ramen in de gevel zijn met deze vlakken verbonden. De bestaande bakstenen gevels contrasteren fraai met de nieuwe ingrepen die in wit stucwerk zijn uitgevoerd. Aan de binnenzijde is de bakstenen schil geïsoleerd en aan de binnenzijde van de kerkramen zijn voorzetramen geplaatst. De fundering bleek niet sterk genoeg en daarom zijn nieuwe buispalen geheid voor de fundering waarop als een tafelconstructie de geïsoleerde betonvloer is gestort. Vervolgens is met een staalconstructie tot aan de nok de dragende constructie opgebouwd. De woningscheidende wanden en binnenwanden zijn in Metalstud uitgevoerd en het dak is aan de buitenzijde geïsoleerd.
De woningen worden aangesloten op de stadsverwarming. Op de onderste twee woonlagen is er vloerverwarming, op de bovenste twee woonlagen komen er radiatoren. De ventilatie van de woningen wordt individueel geregeld via een MV-unit, waarbij via roosters in de gevel de verse lucht op natuurlijke wijze wordt ingelaten. Die roosters zijn half verdekt achter de gevel opgenomen om het aanzicht niet te verstoren. Het monument krijgt met de nieuwe woonfunctie een nieuw hoofdstuk.