Conceptueel bouwen is de sleutel tot duurzaam ontwikkelen
Volgens Jip van Grinsven, adviseur bij Alba Concepts, is er nog veel te winnen
De bouwsector bevindt zich midden in een transitie. Waar traditioneel bouwen jarenlang de norm was, groeit de aandacht voor modulair en conceptueel bouwen razendsnel. Toch is er volgens Jip van Grinsven, adviseur bij Alba Concepts, nog veel te winnen. “Het aantal partijen dat serieus inzet op conceptueel bouwen groeit snel, maar het vliegt qua aantallen nog niet echt. Dit is echt een fase van transitie.”
De rol van Alba Concepts
Alba Concepts, gevestigd in Den Bosch, is een adviesbureau dat alle facetten van circulariteit integreert, om zo vooruitstrevende ambities te realiseren op organisatie-, product- gebouw- en gebiedsniveau. Daarbij ligt de nadruk op de bouw- en vastgoedsector. Jip van Grinsven richt zich binnen Alba Concepts vooral op het meten van circulariteit en financiële vertaling hiervan. Ze ziet conceptueel bouwen als een belangrijke schakel in de transitie naar een circulaire economie. “Conceptueel bouwen biedt grote kansen voor circulair bouwen. Als een conceptbouwer één ding in zijn concept verandert, heeft dat direct impact op álle projecten. Dat maakt het mogelijk om grote stappen te zetten in het verlagen van de CO₂-uitstoot.”
Een nieuwe manier van werken
De opmars van modulair bouwen vraagt om een andere manier van denken én samenwerken. “Het is echt een ander proces dat je moet leren,” zegt Van Grinsven. “Traditioneel werken woningcorporaties hun plannen vaak eerst met een architect uit, waarna een aannemer wordt aangehaakt. Maar bij conceptueel bouwen moet de conceptbouwer al vanaf het begin naast de architect aan tafel zitten. Daarbij is het zaak dat opdrachtgevers moeten beseffen dat conceptueel bouwen niet betekent dat je een stapel met containers krijgt. Dat beeld moet echt verdwijnen. Ook bij conceptuele bouw is er veel ontwerpvrijheid. Aan ons en aan de branche om bewijslast op te bouwen, we moeten laten zíen wat er allemaal mogelijk is. Daarvoor zijn mooie voorbeelden nodig en die komen er gelukkig steeds meer.”
Uitdagingen en kansen
De groei van conceptueel bouwen wordt geremd door onbekendheid en het ontbreken van voldoende praktijkvoorbeelden, zeker in binnenstedelijke context. “Daar liggen kansen voor conceptbouwers,” benadrukt Van Grinsven. “Ze mogen best wat harder roepen over wat voor mooie dingen er al gedaan worden.” Daarnaast ziet ze een grote kans in de doorontwikkeling van conceptuele bouwsystemen. “Veel conceptbouwers richten zich nu nog op eengezinswoningen, terwijl er juist enorme behoefte is aan appartementengebouwen. Dat is complexer -denk aan brandveiligheid en detaillering- maar ook noodzakelijk als we de woningbouwopgave willen versnellen.” Gelukkig ziet Van Grinsven dat steeds meer conceptbouwers ook appartementengebouwen in hun aanbod opnemen
De kracht van circulariteit
Conceptueel bouwen sluit naadloos aan bij de transitie naar een circulaire bouweconomie. “Het interessante aan conceptueel bouwen, is dat je veel meer productgericht werkt. Als je een materiaaloptimalisatie doorvoert, wat zorgt voor een reductie in de CO₂-uitstoot, zie je dat meteen terug in alle projecten. Dat is veel effectiever dan projectmatig optimaliseren.” Ook op het gebied van het toepassen van verantwoorde materialen (bijvoorbeeld biobased en recyclaat) en losmaakbaarheid ziet ze vooruitgang. “In de Conceptenbrochure zien we dat projecten van conceptbouwers al hoger scoren op losmaakbaarheid dan conventionele bouw. Maar er is nog volop ruimte voor verbetering. e volgende stap is dat conceptbouwers ook gaan onderzoeken hoe ze hun businesscase circulair kunnen maken, zodat duurzaamheid niet alleen technisch haalbaar is, maar zelf financieel aantrekkelijker wordt.”