Prefab op pole position bij Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen

Er zijn volgens Ton Jans, directeur KOMO en KIK, twee manieren om de woningbouw in Nederland te versnellen: (1) meer prefabricage en (2) werken volgens gecertificeerde processen. Zeker als volgend jaar de nieuwe Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) van kracht is.

De Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen heeft als doel de bouwkwaliteit en het bouwtoezicht te verbeteren door inschakeling van private kwaliteitsborgers, die door de opdrachtgever moeten worden gecontracteerd. Het stimuleren van kwaliteitsverbetering zorgt bovendien dat de faalkosten omlaag gaan. Daarnaast wordt de aansprakelijkheid van aannemers ten opzichte van particuliere en professionele opdrachtgevers uitgebreid. Casper van Busschbach, senior-adviseur Wkb bij Q2 System Engineering: “Met deze wet kunnen we logischer aantonen dat het gerealiseerde bouwwerk aan de kwaliteitseisen voldoet. De wet biedt kansen aan prefab. Want als je al bij het ontwerp en de productie in de fabriek alle kwaliteitseisen grondig doorloopt, inclusief certificatie, dan hoeft de onafhankelijke kwaliteitsborger niet alles keer op keer te toetsen. Dan wordt het veel makkelijker om een vinkje te zetten op het dossier voor het bevoegd gezag.”

Op een recent gehouden webinar over de Wkb, georganiseerd door 54events onder de vlag van PREFAB, werd dat voordeel voor prefabricage onderstreept. Ton Jans wijst erop dat de faalkosten in de bouw tussen de 15 en 20% bedragen. Door seriematig te produceren in fabrieken kunnen die faalkosten sterk omlaag. Hij vergelijkt de bouw van een woning op de bouwplaats, een woning via een bouwconcept en een woning via een gecertificeerd woningbouwconcept. In dat laatste geval kun je met de nieuwe Wet kwaliteitsborging voor het bouwen eenmalig aantonen dat het concept de vereiste kwaliteit heeft en die woningen op meerdere locaties bouwen, zonder dat de ingeschakelde kwaliteitsborgers telkens opnieuw alle facetten opnieuw moeten toetsen. “Op die wijze kunnen bouwprocessen ook goedkoper worden.” Jack van Hoof van BouwQ vult aan dat industrieel bouwen tevens van belang is voor het tekort aan vakmanschap dat op de bouwplaats is ontstaan. Bij industriële productie kun je benodigd personeel specifiek opleiden en gerichter inzetten. “Voeg daar een certificatieregeling voor industriële woningbouw aan toe en je komt tot goede procesbeheersing. Bouwfouten en kostbare herstelmaatregelen kunnen worden voorkomen en het levert een aanzienlijke besparing in tijd en kosten op.”

Niels Ruijter, directeur van de NVTB, de koepel van de Nederlandse bouwmaterialenindustrie, ziet dat niet alleen de bouwmaterialen gecertificeerd zijn, maar dat als extra service die materialen ook in hun toepassing gecertificeerd worden. “Bij een compleet geprefabriceerd dak weet je dat alle zaken goed zijn ontworpen en geproduceerd. Het is alleen nog een kwestie van opletten bij de montage op de bouwplaats. Ik zie de kwaliteitsborger als adviseur die kan helpen bij het halen van de bouwkwaliteit, naast de persoon die het vinkje zet op het dossier voor het bevoegd gezag. Mijn zorg is wel dat het bevoegd gezag met deze wet echt toezicht gaat houden en gaat handhaven, zodat concurrentievervalsing wordt voorkomen.”

Ronald Schleurholts, architect/partner van cepezed, werkt altijd al vanuit de prefab filosofie. “De doelstelling bij de oprichting in de jaren ’70 door een aantal studenten was om vanaf de eerste schets te ontwerpen in bouwpakketten en die op de bouwplaats te monteren. Dat levert een hogere kwaliteit op dan bouwen in weer en wind, met de voeten in de modder. Ruimtelijke structuren die je samenstelt met slimme bouwcomponenten. De sleutel voor prefabricage is niet het herhalen van modules, want dan krijg je containerbouw, maar prefab zijn doordachte en losmaakbare verbindingen, waar je elementen tussen kunt zetten. Elementen die je groter en kleiner kunt maken en in allerlei materialen kunt uitvoeren. Wanneer je de kwaliteit van prefab componenten volledig waarborgt qua ontwerp en productie in de fabriek, hoef je op de bouwplaats alleen de focus te richten op de assemblage.”

Casper van Busschbach besluit: “Omschakeling naar deze wet, die op 1 januari 2022 ingaat, wordt een hels karwei voor opdrachtgevers en opdrachtnemers, omdat kwaliteitsprocessen stelselmatig veranderen. Kijk in dit verband naar prefabricage omdat gecontroleerde industriële productie de kwaliteit van het eindresultaat op voorhand ten goede komt.”

Terugkijken kan hier.