Prefab kolommen en liggers uit TU/E paviljoen waardevol in onderzoek naar circulair beton
Foto: TU Eindhoven
TU/e-onderzoekers kijken naar mogelijkheden om sloop, demontage en hergebruik te verbeteren. Ze willen daarmee het ontwerpproces van nieuwbouw optimaliseren voor hergebruik, om zo duurzamer te bouwen.
De sloop van het Paviljoen-gebouw op de TU/e-campus is onderdeel van een Europees onderzoek naar circulair beton. De prefab betonnen liggers en kolommen uit dit gebouw worden daarbij hergebruikt. Het Paviljoen is één van de vier demonstratieprojecten van het internationale Horizon-2020 programma ‘ReCreate’. De Europese Commissie heeft 12,5 miljoen euro toegekend aan het totale project, waarvan 2,3 miljoen naar TU/e gaat voor de aanstelling van drie PhD-onderzoekers, een projectmanager en het realiseren van het Nederlandse demonstratieproject. Andere projecten staan in Finland, Zweden en Duitsland. Daar wordt specifiek gekeken naar kwaliteitsbewaking, logistiek, klimaatimpact, vermarkting en kennisoverdracht.
Rijk Blok, projectleider van de Nederlandse partners en onderzoeker aan de TU Eindhoven: “Bij cementproductie komt veel CO2 vrij. Bovendien heeft de grote hoeveelheid zand en grind die nodig is voor beton een behoorlijke milieu-impact. Willen we de bouw verduurzamen, dan is beton dus een belangrijk materiaal om onder de loep te nemen.” TU/e-onderzoeker Patrick Teuffel, mede-projectleider van het Nederlandse project, vervolgt: “Je wilt daarbij de materialen op zo hoog mogelijk niveau hergebruiken. Dus niet eerst vermalen tot granulaat. Willen we minder fossiele materialen gebruiken, dan moeten we echt gaan kijken naar het verbeteren van hergebruik.”
Dat is nog niet zo makkelijk. Oudere gebouwen hebben geen keurmerken die de kwaliteit van het beton weer te geven. Het wapeningsstaal dat 40 jaar geleden de norm was, zou nu misschien niet meer aan de eisen voldoen. De betonelementen kunnen bovendien bij het demonteren beschadigen, waardoor de kwaliteit ook nog eens verder zou kunnen afnemen. Daarbij wil de gemeente uiteraard zwart-op-wit hebben dat het voldoet aan alle eisen. Blok: “Constructieve veiligheid is en blijft natuurlijk een absolute vereiste.”
Stel dát de kwaliteit perfect was: een betonnen kolom die in het oude gebouw één verdieping droeg, kan in het nieuwe gebouw natuurlijk niet ineens meer verdiepingen aan. Blok: “Juist bij het ontwerpproces van een nieuw gebouw moet je dus eigenlijk al rekening houden met de elementen die je beschikbaar hebt voor hergebruik.” En dan zijn er nog de hogere kosten die je maakt, voor het zorgvuldig demonteren en opslaan bijvoorbeeld. De kosten-batenanalyse valt dus niet per definitie gunstig uit. Blok: “Nieuw cement is op dit moment gewoon goedkoper. Maar in de toekomst misschien niet meer, als er bijvoorbeeld een klimaattaks of hogere CO2-belasting op beton wordt geheven.” Toch blijft Blok optimistisch: “Problemen zijn er om overwonnen te worden. Als we duurzamer willen worden, moeten we juist nú onderzoek doen naar de voorwaarden van hergebruik van prefab beton.”
De ontwikkelingen rondom circulair (beton) staan centraal tijdens het inhoudelijke programma van PREFAB.
Bron: TU/E Press Team